Smutki wojny według Karla Kryla

Tytułem wstępu

Kolejnego posta miałem napisać co najmniej za tydzień, ale podczas przesłuchiwania zapodzianej gdzieś muzyki natrafiłem na jeden z kawałków Karla Kryla, Srdce a kříž, traktujący o żołnierzu i żegnającej go Kamili. A z racji, że pewna Kamila stwierdziła niegdyś, że jej imię nie występuję w piosenkach, czuję się zobowiązany podzielić się znaleziskiem. I przetłumaczyć je, żeby był porządek :-).

O co chodzi w piosence?

No właśnie, dobre pytanie. Kamila podarowuje wojakowi serce, kotwicę i krzyż. Brzmi to trochę dziwnie, najprawdopodobniej chodzi tu jednak o częsty motyw zdobniczy z XIX w. Wspomniane symbole, splecione ze sobą, oznaczały kolejno: miłość, nadzieję i wiarę. Służyły jako amulet podczas wojen mających w sobie jeszcze cokolwiek z romantyzmu, a nie bezmyślnego wyrzynania. Wspomniany żołdak pozbywa się kolejnych elementów podarowanych przez dziewczynę, a samo serce go niestety przed jatką nie uchroni ;-).

Wideło Srdce a kříž

Tłumaczenie dosłowne – Karel Kryl, Srdce a kříž

Kotvu mi dala a srdce a kříž	Kotwicę mi dała, i serce, i krzyż
že prý mě ochrání, až budu v poli	że niby mnie ochronią, gdy będę w polu (bitwy)
pak se mi vzdala a noc byla skrýš	potem mi się oddała, a noc była kryjówką (ukryciem/schowkiem)
polštářem svítání, peřinou stvoly.	poduszką świtanie (świt/brzask), pierzyną kwiaty (pędy/trawy/zboża)
Nad horizontem dva paprsky slunce až zaplanou,	Nad horyzontem dwa promienie słońca aż zapłoną
na krku srdce a nad sebou kříž budu mít,	na szyi serce, a nad sobą krzyż będę mieć
potom neplač, Kamilo, potom neplač, Kamilo,	potem nie płacz Kamilo, potem nie płacz Kamilo
najdi si někoho, kdo tě snad nežli já víc bude chtít	znajdziesz sobie kogoś, kto Cię może więcej niż ja będzie chcieć
Viděl jsem rybáře, nad člunem stál	Widziałem rybaka, nad łodzią stał
za bouře na moři, kotva šla ke dnu,	podczas burzy na morzu, kotwica szła do dna
z řetízku zpod tváře kotvu jsem sňal,	z łańcuszka spod twarzy zdjąłem kotwicę
svět se snad nezboří, vždyť měl jen jednu.	świat się może nie rozpadnie, przecież (kiedy) miał tylko jedną (kotwicę?)
Výložky zlatil jen zvířený prach,	Pagony złocił tylko wzburzony kurz
písek byl cínový, než jsme ho přešli,	piasek był cynowy (krwawy, lśniący, metaliczny, rozpalony, odbijający słońce?), zanim po nim przeszliśmy
křížek jsem ztratil a s ním i svůj strach,	krzyżyk straciłem, a wraz z nim swój strach
nedal bych za nový zlámanou grešli.	nie dałbym za nowy złamanego grosza
Zvedl jsem zraky a tiše se smál,,	Podniosłem oczy, i po cichu się śmiałem
záblesk vtom zasvítil, v prsou mě píchlo,	błysk wnet zaświecił, w pierś mnie ukłuło (przebiło?)
tam, kde jsou mraky, můj anděl mě zval,	tam, gdzie są ciemności chmury, mój anioł mnie wezwał
bolest jsem necítil, pak všechno ztichlo	bólu nie czułem, potem wszystko ucichło

Tłumaczenie – Karel Kryl, Serce i krzyż

Poniżej propozycja tłumaczenia poetyckiego, poprawki jak zawsze mile widziane :-).

Kotwicę mi dała, serce i krzyż, | c G7 c
Co wojnie kaganiec założy łzawy, | B7 f G7
Swą cnotę oddała wśród nocnych cisz, | c B7 f G7
Poduszką świtanie, pierzyną trawy. | c B7 f G7

Nad horyzontem dwa promienie słońca aż zapłoną, | c B7
Na szyi serce, a nad sobą krzyż będę mieć, | f G7
Potem nie płacz, Kamilo, potem nie płacz, Kamilo, | c B7 c f
Znajdziesz sobie kogoś, kto ciebie bardziej, niż ja będzie chcieć. | c G7 c G7 c f c G7

U brzegu płycizn marynarz już tkwi,
Wśród morskiej burzy kotwica brnie do dna,
Z łańcuszka kotwicy symbol więc znikł,
Świat się nam nie zburzy, nadzieję już ma.

Z pagonu strząsnąłem wzburzony kurz,
Piasek czerwieni się spod bitewnych pól,
Krzyżyk straciłem, nie boję się już,
Ten, kto ceni męstwo, doceni i ból.

Podniosłem oczy, śmiejąc cicho się,
Błysk zobaczyłem, gruchnął wnet kości trzask,
Z mroków posoczy anioł wezwał mnie,
Bólu nie poczułem, świat powoli zgasł.